Βωβούσα
Από το δάσος στα πριστήρια και τα ξυλουργεία
GRUAPA DI KATRANI| Παρασκευάζοντας παραδοσιακό κατράμι*
έρευνα και τεκμηρίωση
τοποθεσία: Βωβούσα, Ζαγόρι, Ήπειρος
ημερομηνίες: 16/07/2021 - 18/07/2021
συνδιοργάνωση: Φεστιβάλ Βωβούσας
υποστήριξη και αιγίδα: Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού
συνεργασία: Γιάννης Ζήσης, Πασχάλης Ζήσης, Κώστας Παγανιάς, Θανάσης Παγανιάς, Χρήστος Βαρσάνης, Αλέκος Δρούγιας, Ole Jørgen Schreiner
ομιλητές: Βασίλης Νιτσιάκος, Ελευθερία Τσακανίκα, Κώστας Παγανιάς, Χαράλαμπος Λυκίδης
φωτογραφίες: Χριστίνα Παρασκευοπούλου, Γιώργος Δέτσης | Vovousa Festival © 2021
βίντεο: Αργύρης Καράγιωργας, Χριστίνα Παρασκευοπούλου
Στο πλαίσιο του ορεινού Φεστιβάλ Βωβούσας 2021, έλαβε χώρα το τριήμερο βιωματικό εργαστήριο ‘Gruapa di katrani’ με αντικείμενο την πειραματική αναπαραγωγή της παραδοσιακής διαδικασίας παρασκευής κατραμιού σε μικρή κλίμακα.
Η κατασκευή των παραδοσιακών κατραμοκάμινων συνδέεται με το δασικό περιβάλλον και τη διαχείριση των φυσικών πόρων, ενώ αποτυπώνει μια ξεχασμένη μαστορική τεχνογνωσία χαρακτηριστική για τα βλάχικα χωριά της Πίνδου, ειδικότερα για το Δίστρατο (ή Μπριάζα)Κόνιτσας, όπου ζουν και οι τελευταίοι κατρανάδες της περιοχής ο Γιάννης και ο Πασχάλης Ζήσης.
Στο εργαστήριο συμμετείχαν δεκατέσσερις φοιτητές και νέοι επαγγελματίες που είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν και να συμμετέχουν σε όλα τα στάδια αυτής της σχεδόν ξεχασμένης παραγωγικής διαδικασίας: από την αναγνώριση και προετοιμασία των δαδιών μαζί με ντόπιους δασεργάτες και υλοτόμους, εώς την κατασκευή και ατελή καύση του κατραμοκάμινου για την απόσταξη του τελικού προϊόντος.
Παράλληλα πραγματοποιήθηκε μια σειρά ανοιχτών διαλέξεων και συζητήσεων, όπου διερευνήθηκαν θέματα όπως η χρήση του ξύλου ως δομικό υλικό, οι παραδοσιακές και σύγχρονες μέθοδοι προστασίας του, οι ποικίλες εφαρμογές του κατραμιού, η οικογεωγραφία και οι πολιτισμικές ταυτότητες των πληθυσμών του Αώου.
Το εργαστήριο ‘Gruapa di katrani’ είχε ως στόχο την τεκμηρίωση και ανάδειξη της παραδοσιακής παρασκευής κατραμιού, καθώς και την εκκίνηση διαλόγου γύρω από την αξία διατήρησης των παραδοσιακών τεχνικών ως μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς ενός τόπου.
*κατράμι (ή κατράνι),το: παχύρευστο, ελαιώδες σκούρο υγρό, που παράγεται από τη ξηρή απόσταξη των δαδιών, του εσωτερικού των γηραιών ρητινούχων πεύκων, και χρησιμοποιείται σε ποικίλες εφαρμογές, μεταξύ των οποίων η προστασία του ξύλου.