Καλντερίμι Χ2
2μηνη μαθητεία & 12ήμερο εργαστήριο πέτρινης δόμησης
ΚΑΛΝΤΕΡΙΜΙ X2| Συνάντηση στο παλιό μονοπάτι που οδηγεί στο γεφύρι της Πλάκας
ολοκληρωμένο έργο
τοποθεσία: Πλάκα, Βόρεια Τζουμέρκα, Ήπειρος
ημερομηνίες: 09/09/2019 - 31/10/2019
μάστορες/ εκπαιδευτές: Γιώργος Αναστασιάδης, Κώστας Ταρνανάς, Δημήτρης Φώτης
αιγίδα: Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, Περιφέρεια Ηπείρου
συνδιοργάνωση: Δήμος Βορείων Τζουμέρκων, Δήμος Κεντρικών Τζουμέρκων, Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας - Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας
επιχορήγηση: Headley Trust, ΑΙΓΕΑΣ, τοπικές επιχειρήσεις
υποστήριξη: Μετσόβιο Κέντρο Διεπιστημονικής Έρευνας (ΜΕ.Κ.Δ.Ε.)
φωτογραφίες: Αθηνά Αποστόλου, Άννα Λαγαρία, Pietro Radin, Πηνελόπη Θωμαΐδου, George Zoilis
διαδικασία
Το «Καλντερίμι Χ2» περιελάμβανε δύο μέρη: μια δίμηνη μαθητεία για την πέτρινη δόμηση με στόχο τη διαμόρφωση μιας νέας γενιάς τεχνιτών από την Ελλάδα και τις γειτονικές Βαλκανικές χώρες και ένα εργαστήριο δώδεκα ημερών που απευθυνόταν σε ένα ευρύτερο κοινό, όπως αρχιτέκτονες και μηχανικούς, συντηρητές και καλλιτέχνες.
Βασική επιδίωξη αυτής της δράσης ήταν να επανασυστήσει την εν πολλοίς ξεχασμένη παραδοσιακή τεχνική του καλντεριμιού, η «απώλεια» της οποίας έχει ήδη σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στο πολιτιστικό τοπίο της περιοχής των Βαλκανίων.
Εννέα μαθητευόμενοι από την Ελλάδα, τη Σερβία, την Αλβανία και τη Βοσνία εργάστηκαν για δύο μήνες υπό την καθοδήγηση τριών έμπειρων μαστόρων - εκπαιδευτών για την ανακατασκευή του παλαιού μονοπατιού, μήκους περίπου 400μ., που οδηγεί στην ιστορική γέφυρα της Πλάκας. Η ομάδα του έργου ενισχύθηκε με την παρουσία των είκοσι δύο συμμετεχόντων του εργαστηρίου από την Ελλάδα και τα Βαλκάνια. Το εγχείρημα υποστηρίχθηκε επίσης από πέντε εθελοντές και έξι ακόμη τοπικούς τεχνίτες.
Αξιοσημείωτη είναι ακόμη η συνεισφορά του διεθνώς αναγνωρισμένου γλύπτη Θεόδωρου Παπαγιάννη, ομότιμου καθηγητή στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, ο οποίος λάξευσε πέντε πέτρες με αναφορές σε συμβολικές μορφές της ηπειρώτικης οικοδομικής παράδοσης, προκειμένου αυτές να εγκιβωτιστούν σε επιλεγμένα σημεία στο ανακατασκευασμένο καλντερίμι.
Το «Καλντερίμι X2» πλαισιώθηκε από μια σειρά διαλέξεων και παρουσιάσεων από διακεκριμένους ακαδημαϊκούς και επαγγελματίες διαφορετικών επιστημονικών πεδίων, καθώς και από ΜΚΟ από την Ελλάδα και το εξωτερικό, οι οποίοι μοιράστηκαν με τους υπολοίπους τη δική τους οπτική για μια συμμετοχική κατανόηση της κληρονομιάς. Το εκπαιδευτικό μέρος της δράσης εμπλουτίστηκε με συμπληρωματικά «πρακτικά» σεμινάρια και επιδείξεις σε θέματα όπως η παραδοσιακή εξόρυξη πέτρας και τα κονιάματα με βάση τον ασβέστη και το χώμα. Τέλος, το Μπουλούκι οργάνωσε μια σειρά από ανοιχτές εκδηλώσεις, στις οποίες συμμετείχαν ενεργά οι τοπικές κοινότητες των Τζουμέρκων: φωτογραφική έκθεση από το αρχείο του ερευνητή των βαλκανικών πέτρινων γεφυρών, Σπύρου Μαντά, προβολή της ταινίας «Τα δάκρυα του Βουνού» (2018), Q&A για την ταινία παρουσία του σκηνοθέτη Στέλιου Χαραλαμπόπουλου και μια γιορτή αφιερωμένη στους ηλικιωμένους μαστόρους - πετράδες των Τζουμέρκων και της Ηπείρου.
